چرم و صنعت چرم سازی

اگر سری به تاریخ بزنیم متوجه استفاده انسان ها از مواد طبیعی برای ساختن مواد و ابزارآلات مورد نیاز خود می شویم که پوست حیوانات نیز برخی از نیازهای انسان را تامین می کرد. چرم از دباغی پوست خام جانوارن بوجود می آید که آن را به یک ماده پایدار و انعطاف پذیر تبدیل می کند. درتاریخ ایران از چرم استفاده های گوناگونی می شد از جمله برای تهیه البسه و ابزارآلات و حتی نگارش که پوست نوشته های یافت شده که در موزه برتانیا نگهداری می شود نشان دهنده استفاده از چرم برای نگارش در دوره ساسانیان است.

همچنین اسناد و مدارکی وجود دارد که بیانگر رونق تجارت چرم و پوست در ایران و شهرت شهرهای تبریز و شیراز و برخی شهرهای دیگر در زمینه پوست و چرم می باشد. در دوره قاجار در همدان نوعی چرم از پوست گوسفند که به چرم همدانی مشهور بود تولید می شد. صادرات پوست و چرم نیز از برخی شهرهای ایران به روسیه ، عثمانی و هند رونق داشت و اولین کارخانه چرم سازی نیز در تاریخ 1308 هجری شمسی در شهر تبریز تاسیس شد.

امروزه نیز صنعت چرم تبریز محبوبیت خاص خود را دارد و آوازه جهانی دارد و هرجای ایران سخنی از صنعت چرم باشد حتما نام تبریز در آنجا می درخشد. استادان،  صنعتگران و برند های متعددی این نام را به دوش می کشند و با زحمات بی پایان خود باعث کسب این شهرت شده اند. در شهرک چرمشهر تبریز بالغ بر300 کارخانه فعالیت دارند که انواع چرم در این کارخانه ها تولید میشود و بزرگترین شهرک تولیدات چرم در ایران می باشد.

چرم :

همانطورکه گفته شد چرم از دباغی پوست خام جانوران بدست می آید و کیفیت چرم نیز به دباغی آن و موادی که استفاده می شود بستگی دارد. چرم های تولید شده از پوست جانوران ویزگی های مختلفی دارند که هرکدام بسته به نوع و جنس و ظرافت در موارد مختلف استفاده می گردد.

انواع چرم در صنعت چرم سازی :

مشاهده محصولات چرمی

چرم سبک: این نوع چرم بسیار نازک و ظریف می باشد و از پوست حیواناتی همانند گوسفند و بز و بزغاله تولید می شود و به علت ظرافت آن برای ساخت لباس و دستکش و .. و همچنین بعنوان آستر در محصولات چرمی مورد استفاده قرار می گیرد.

ست مردانه چرمی شترمرغ

چرم نیمه سنگین: این نوع چرم از پوست حیواناتی همچون شترمرغ و کروکودیل و ... تهیه می شود و کمیاب و گران قیمت است، به همین دلیل در محصولات تزئینی و لوکس مورد استفاده می گیرد.

کفش تمام چرم راحتی دست دوز

چرم سنگین: این نوع چرم دارای استحکام و مقاومت بیشتری است و از پوست حیواناتی نظیر گاو، گاومیش، گوساله، شترو... تهیه می شود. این چرم در محصولاتی که مقاومت آن مهم است مانند رویه و زیره کفش مورد استفاده می گردد.

انواع چرم از نظر نوع دباغی :

چرم طبیعی: از عناصر پوست تنه درختان و میوه برخی از آن ها بوجود می آید. اصلا از مواد و رنگ های شیمیایی در این نوع دباغی استفاده نمی شود. این نوع چرم انعطاف پذیر بوده و رنگ آن قهوه ای بوده و بستگی به رنگ پوست و مواد مورد استفاده در آن می باشد. چرم گیاهی در آب پایدار نمی باشد و بعد از خشک شدن رنگ خود را از دست داده و از حالت انعطاف پذیری آن کاسته می شود.

چرم کرومی: این که نوع چرم در سال 1858 برپایه کروم است که با کرومیوم سولفات و دیگر نمک های کرومیوم دباغی می شود. نسبت به دباغی نوع گیاهی انعطاف پذیرتر است و نسبت به آن ماندگاری رنگ بیشتری دارد.

چرم آلدهیدی: این نوع چرم به چرم سفید نیز مشهور است و علت بی رنگ بودن آن است. چرم آلدهیدی با ترکیبات گلوتارآلداهید یا اکسازولیدین دباغی می شود.

چرم ترکیبی: به کمک بسپارهای آروماتیک مثل گونه‌هایی از نوولاک و نرادول ساخته و دباغی می‌شود.

چرم آلومی: با ترکیب نمک آلومینیوم با چسبنده های گوناگون و منابع پروتئینی مانند فلوئور و زرده تخم مرغ و ... دباغی می شود. میتوان گفت که در حقیقت این نوع چرم دباغی نمی شود و اگر مدت زمان بسیار طولانی در معرض آب قرار گیرد امکان جدا شدن نمک آلومینیوم و تبدیل شدن آن به چرم دباغی نشده است.

پوسته خام : همان پوست دباغی نشده است که در دسته چرم ها قرار نمی گیرد اما در کنار سایر چرم ها استفاده می گردد. سخت تر و شکننده تر است و با ایجاد خراش های نازک روی پوست و شناور کردن آن روی آهک و کشیدن آن هنگام خشک شدن ایجاد می شود.

علت استفاده از چرم:

علت اینکه چرم محبوبیت زیادی دارد و با پیشرفت علم از چرم طبیعی استفاده می شود این است که از مواد شیمیایی استفاده نمی شود و برای پوست انسان مضرر نمی باشد و باعث حساسیت های پوستی نیز نمی شود، و دوام و ایستادگی بیشتری دارد، خاصیت تنفس پذیری، فصلی نبودن و سازگاری با محیط زیست و همچنین ظرافت و زیبایی خاص خود را دارد. توصیه می شود همیشه از اجناس چرم طبیعی استفاده شود.

نحوه نگهداری چرم:

چرم طبیعی را به موقع گردگیری کنید. از واکس طبیعی (واکس های بدون پارافین) استفاده کنید.لازم بذکر است برای وسایلی که کمتر مورد استفاده میگرد هرماه یکبار از واکس استفاده کنید اما در مواردی که روزانه استفاده می کنید حداقل هفته ای یکبار یا دوبار از واکس استفاده شود. حتما دور از رطوبت و نور خورشید نگه داری شود و از عطر و اسپری استفاده نشود.

نحوه تخشیص چرم:

هیچ راهی نیست که بتوان چرم طبیعی به راحتی تشخیص داد اما می توان از طریق لمس کردن که در چرم طبیعی رگه هایی وجود دارد که در چرم مصنوعی وجود ندارد و بصورت یک دست است تشخیص داد. همچنین حرارت هیچ تاثیری در چرم طبیعی ندارد اما در چرم مصنوعی بالعکس و همچنین از لطافت و بوی خاص چرم طبیعی می توان آن را تشخیص داد. برای اینکه مطمئن شوید از چرم طبیعی استفاده شده است، توصیه می شود حتما اجناس خودرا از برند های معتبر تهیه فرمایید.

مطالب فوق صرفا جهت افزایش دانش شما عزیزان بوده است، منتظر مطالب جدید ما باشید.

متشکریم